Hoạt động đại lý và môi giới hàng hóa, dịch vụ hưởng hoa hồng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng – phân phối. Tuy nhiên, việc xác định giá tính thuế GTGT cho nhóm hoạt động này thường khiến kế toán viên, doanh nghiệp và người làm thuế gặp khó khăn do tính chất đặc thù. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cách xác định giá tính thuế GTGT theo Nghị định 181/2025/NĐ-CP – văn bản hướng dẫn mới nhất có hiệu lực từ 01/07/2025.
Giá tính thuế GTGT trong hoạt động đại lý, môi giới là gì?
Với hoạt động đại lý hoặc môi giới, giá tính thuế GTGT được hiểu là số tiền hoa hồng mà bên đại lý hoặc môi giới thực nhận, chưa bao gồm thuế GTGT.
Đây chính là phần thù lao dịch vụ mà đại lý, môi giới nhận được khi thực hiện việc mua – bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho bên giao đại lý.
Khoản hoa hồng này là căn cứ để xác định thuế GTGT đầu ra, trừ các trường hợp được miễn hoặc không phải tính thuế theo quy định pháp luật.
Cách xác định giá tính thuế GTGT đối với hoạt động đại lý, môi giới
Căn cứ Điều 9 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, giá tính thuế GTGT đối với hoạt động đại lý, môi giới mua bán hàng hóa và dịch vụ hưởng hoa hồng được quy định như sau:
“Giá tính thuế GTGT là tiền hoa hồng thu được từ hoạt động đại lý, môi giới, chưa có thuế GTGT, trừ các trường hợp không phải tính thuế GTGT.”
Các trường hợp không phải tính thuế GTGT gồm:
- Doanh thu hàng hóa, dịch vụ nhận bán đại lý và doanh thu hoa hồng từ các hoạt động đại lý bán đúng giá quy định của bên giao đại lý, áp dụng cho:
- Dịch vụ bưu chính, viễn thông.
- Bán vé xổ số, vé tàu, vé máy bay, vé ô tô, vé tàu thủy, vé tàu hỏa.
- Đại lý vận tải quốc tế; đại lý hàng không, hàng hải áp dụng thuế suất GTGT 0%.
- Đại lý bán bảo hiểm.
- Doanh thu hàng hóa, dịch vụ thuộc diện không chịu thuế GTGT, bao gồm cả doanh thu hoa hồng đại lý được hưởng từ các hoạt động trên.
Như vậy, trong mọi trường hợp còn lại, giá tính thuế GTGT được xác định dựa trên phần hoa hồng thực tế mà đại lý/môi giới nhận được – chưa có thuế GTGT.
Thời điểm xác định Thuế GTGT
Theo Điều 8 Luật Thuế GTGT 2024, thời điểm xác định thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ được chia thành hai nhóm:
(1) Đối với hàng hóa
- Là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua.
- Hoặc là thời điểm lập hóa đơn, tùy theo điều kiện nào đến trước.
- Không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.
(2) Đối với dịch vụ
- Là thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ hoặc thời điểm lập hóa đơn.
- Không phụ thuộc việc khách hàng đã thanh toán hay chưa.
(3) Đối với một số hoạt động đặc thù
Thời điểm xác định thuế GTGT do Chính phủ quy định riêng, bao gồm:
- Hàng hóa xuất khẩu – nhập khẩu.
- Dịch vụ viễn thông, bảo hiểm.
- Hoạt động cung cấp điện, nước sạch, sản xuất điện.
- Kinh doanh bất động sản, xây dựng, lắp đặt, dầu khí.
Với hoạt động đại lý, môi giới, doanh nghiệp cần xác định thời điểm lập hóa đơn hoa hồng là căn cứ tính thuế GTGT đầu ra.
Kết luận
Xác định giá tính thuế GTGT đúng quy định là yêu cầu bắt buộc trong quản lý tài chính và tuân thủ pháp luật thuế.
Theo Nghị định 181/2025/NĐ-CP, đối với hoạt động đại lý và môi giới hưởng hoa hồng, giá tính thuế chính là tiền hoa hồng nhận được (chưa có thuế), ngoại trừ các trường hợp được miễn.
Doanh nghiệp cần chủ động lưu trữ hợp đồng, chứng từ, hóa đơn đầy đủ và áp dụng công nghệ kế toán hiện đại để đảm bảo minh bạch, tránh rủi ro truy thu, và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.